Công ty cổ phần Điện Việt Lào được thành lập theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tại Văn bản số 1477/CP-QHQT ngày 19/11/2002 với tên gọi ban đầu là Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Việt - Lào, nhằm hiện thực hóa Hiệp định hợp tác năng lượng điện – một lĩnh vực trọng tâm trong việc hợp tác kinh tế, chính trị giữa hai Chính phủ Việt Nam và Lào. Mục tiêu chính của Công ty là thực hiện đầu tư xây dựng các Dự án thủy điện tại Lào theo hình thức Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao (B.O.T) để nhập khẩu phần lớn điện năng cho Việt Nam, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng Quốc gia và một phần phục vụ nhu cầu tiêu thụ nội địa của Lào.
Ngày 11 tháng 7 năm 2003, Công ty được Sở Kế hoạch và đầu tư thành phố Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và chính thức đi vào hoạt động với số vốn điều lệ đăng ký ban đầu là 1.800 tỷ đồng bao gồm các cổ đông sáng lập: Tổng công ty Sông Đà (60% VĐL); Tổng công ty điện lực Việt Nam (10% VĐL); TCT xây dựng công trình giao thông 5 (10% VĐL); TCT xây dựng công trình giao thông 8 (10% VĐL); TCT xây dựng Miền Trung (5% VĐL); TCT Đầu tư và phát triển độ thi và khu công nghiệp Việt Nam (5% VĐL).
Trên cơ sở nội dung các Hiệp định hợp tác về kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật được ký kết theo các giai đoạn và hàng năm giữa hai chính phủ Việt Nam và Lào, thực hiện Hiệp định hợp tác về năng lượng điện giữa hai nước, ngày 06 tháng 02 năm 2006, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã có văn bản số 207/TTg-QHQT, giao Bộ Công nghiệp chỉ đạo Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Việt – Lào thực hiện nghiên cứu và đầu tư các dự án thủy điện tại nước CHDCND Lào như: Xekaman3, Xekaman1, Xekaman4, Đăk Y Mơn, Sê Kông 3A+3B và một số dự án thủy điện khác nhằm đảm bảo mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam sẽ nhập khoảng 7.000 MW điện công suất từ Lào, hòa vào lưới điện quốc gia Việt Nam.
Để sự phát triển của Công ty phù hợp với định hướng của Chính phủ Việt Nam, đảm bảo thực hiện được nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao cho Công ty, đồng thời thực hiện theo sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tại văn bản số 1524/VPCP-KTTH ngày 22/3/2007 về cơ cấu cổ đông và tăng vốn điều lệ để thực hiện đầu tư các dự án tại nước CHDCND Lào.
Ngày 25/4/2007, Đại hội đồng cổ đông Công ty đã thống nhất điều chỉnh cơ cấu Cổ đông Công ty, điều chỉnh tăng vốn Điều lệ Công ty từ 1.080 tỷ đồng lên 5.300 tỷ đồng và đổi tên Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện Việt – Lào thành:
Hiện tại, vốn Điều lệ của Công ty là 3.250 tỉ đồng, với sự tham gia góp vốn của các cổ đông:
Đặc biệt trong đó, Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt với vai trò vừa là Cổ đông lớn và là Nhà tài trợ vốn chính cho Công ty thực hiện đầu tư các Dự án.
Ngành nghề kinh doanh chính của VIETLAOPOWER là:
-Đầu tư xây dựng các dự án thủy điện, các công trình đường dây, trạm biến thế điện;
-Kinh doanh điện năng;
-Khảo sát, thiết kế, tư vấn, xây dựng, lắp đặt các công trình điện;
-Nhận thầu xây lắp các công trình công nghiệp, giao thông, thủy lợi, dân dụng, bưu điện, sân bay, bến cảng, công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp;
-Sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng;
-Thi công lắp đặt máy móc, thiết bị, kết cấu kim loại;
-Buôn bán vật tư, thiết bị công nghệ ngành: điện, xây dựng;
-Đầu tư trong và ngoài nước các công trình theo hình thức Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao (B.O.T);
-Đầu tư xây dựng và kinh doanh các nhà máy thủy điện Xekaman 3, Xekaman1 và các nhà máy thuỷ điện khác tại Lào;
-Đầu tư kinh doanh nhà hàng, khách sạn và cho thuê văn phòng
Hiện nay, Công ty Cổ phần Điện Việt Lào có 03 Công ty con trực thuộc, bao gồm:
Các dự án, công trình do VIETLAOPOWER đầu tư xây dựng gồm: